Een herdenkingsmonument uit duizenden

Grafstenen en grafmonumenten

Iedereen kent wel grafstenen en grafmonumenten. Meestal zijn ze van steen en nogal standaard om te zien. Soms zie je grafstenen van glas met kleur. Best mooi, maar echt speciaal zijn ze meestal niet.

Er bestaat echter ook zoiets als grafkunst: dat zijn artistieke grafmonumenten die op kunstzinnige  wijze zijn vormgegeven en speciaal op verzoek van de nabestaanden door een grafkunstenaar zijn ontworpen en uitgevoerd. Vaak samen met de nabestaanden.

Jeroen Stok van Memorabel Afscheidsmonumenten is zo’n grafkunstenaar die alleen maar unieke en bijzondere grafkunstwerken van moderne materialen als RVS, cortenstaal en glas maakt. Geen enkel gedenkteken van hem is hetzelfde. Voor veel nabestaanden is een mooie gedenkplek belangrijk.  Een plaats waar je heen kunt gaan om in stilte je geliefde te gedenken. Het verliezen van een kind, ouder of dierbare doet meestal veel pijn.

Grafkunst is per definitie kleinschalig en persoonlijk. Kunstenaar Gunter Demnig werd door de Holocaust geraakt en trok grafkunst naar een internationaal grootschalig niveau. Lees hieronder over zijn megaproject struikelstenen.

STOLPERSTEINE (struikelstenen)

Dat kunstenaars wel vaker met eigenzinnige en verrassende ideeën komen is bekend. Dat heb je dus ook bij gedenktekens en grafstenen.  Gedenktekens zijn er van kleine babygrafmonumenten en tot grote monumentale herdenkingsmonumenten. Soms kan groot ook klein zijn, klein heel groot. Dat bewijst kunstenaar Gunter Demnig. Hij werkte en werkt al jaren aan een letterlijk grensoverschrijdend én tegelijkertijd klein en intiem project. Een project klein, maar waar je letterlijk bijna over struikelt.

Gedenkteken uit duizenden

Het unieke gedenkproject is verspreid over heel Europa en confronteert ons met de miljoenen slachtoffers die door het Nationaal Socialisme vermoord werden. Het kunstproject geeft de Nazi slachtoffers weer een naam en een plaats. Maakt het drama persoonlijk en dichtbij.

Voor het huis waar iemand door de Nazi’s werd afgevoerd plaatst hij een bronzen straatsteen met de naam en geboorte en sterfdatum in het plaveisel. Je ziet dat hier in dit huis en op deze plek een persoon met een naam en een leven werd weggevoerd naar een concentratiekamp en nooit meer terugkwam. Je kunt niet langer om hun naam heen of je struikelt… Een groot en groots project met kleine elementen (struikelstenen)

Gunter Demnig startte met zijn Struikelstenen in de jaren zeventig. Door zijn voortdurende ligt het gedenkteken inmiddels in de meeste Europese landen. In steden, stadjes, dorpen en gehuchten door heel Europa zie je in het trottoir voor de voormalige woningen van  de slachtoffers de kleine Stolptersteine – struikelstenen liggen met daarin gegraveerde de naam en datum van degene die daar gedeporteerd was en (later) vermoord werd. 

De Struikelstenen gedenken Joden, Sinti, Roma, politieke gevangenen, homoseksuelen, dienstweigeraars, Jehova’s getuigen en mensen met een beperking die door Nazi volgelingen uit de weg werden geruimd.

Demnig  kunstenaar noemde de stenen Stolpersteine (Struikelstenen)  “omdat je erover struikelt met je hoofd en je hart, en je moet buigen om de tekst te kunnen lezen”.

De stenen

In de bronzen Stolperstein – Struikelsteen – staan de gegevens van de mensen die op die plek leefden. In het begin maakte Demnig iedere steen eigenhandig.  Nog steeds plaatst hij zelf de eerste steen in een stad of dorp. In het begin deed hij dit zelfs illegaal. Al snel gebeurde dit in overleg met de overheden. Nu gaat het meestal in opdracht van en met medewerking van de lokale overheid. Het struikelstenen project is inmiddels zo bekend en zo groot geworden dat vrijwilligers in grote getale meehelpen.

Nog lang niet klaar

Inmiddels zijn er meer dan 70.000 Struikelstenen geplaatst. Dit is helaas nog lang niet het einde omdat ruim 6 miljoen Joden door de Nazi’s zijn vermoord. Daarnaast brachten ze ook nog 5 miljoen mensen van andere groepen om. Er is dus nog veel werk te verrichten

Over de dood heen

De kunstenaar Demnig wil wat inmiddels misschien wel zijn levensproject is geworden voltooid gaat worden; hij wil het a.h.w. over zijn eigen dood heen tillen; ook als hij er niet meer aan mee kan werken moet het doorgaan. Een stichting die hiervoor is opgericht moet hier zorg voordragen en inmiddels worden de stenen ook door andere kunstenaars gemaakt.

Dit artikel wordt u aangeboden door Memorabel Afscheisdmonumenten

Jeroen Stok grafkunstenaar

Dit blogartikel is van de hand van grafkunstenaar Jeroen Stok. Stok die is opgeleid tot beeldhouwer werkt voornamelijk met metaal en glas.  Naast de exclusieve grafkunst creëert Stok “gewone sculpturen ” van staal en RVS en vervaardigt hij kunst in opdracht. De metalen beeldhouwwerken die Stok maakt zijn gestileerd en ogen eigentijds met een lichte uitstraling. RVS gecombineerd met glas versterkt het heldere en lichte karakter van zijn werk.

Grafkunst ontwerpen in opdracht van nabestaanden is een artistieke activiteit die verschilt van het creëren van gewone kunstbeelden. Stok ziet het belang van grafkunst en is dankbaar dat de unieke creaties nabestaanden helpen in hun rouwproces

Memorabel Afscheidsmonumenten – Jeroen Stok

Moezelstraat 72

8226LB Lelystad

06-49 351 338